Konto w banku osoby zmarłej a procedura spadkowa

Adwokat Wrocław 9 Porady prawne spadek 9 Konto w banku osoby zmarłej a procedura spadkowa

utworzone przez | gru 7, 2015 | Porady prawne spadek

W przypadku śmierci posiadacza indywidualnego konta bankowego istotne jest rozstrzygnięcie, komu przysługują środki zgromadzone na rachunku. W jakich okolicznościach oraz kto może ubiegać się o wypłatę zgromadzonych pieniędzy w razie zgonu właściciela konta?

Konto bankowe a śmierć jego właściciela

Po śmierci właściciela konta bankowego środki na nim zgromadzone podlegają procedurze dziedziczenia ustawowego zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, wchodząc tym samym w skład masy spadkowej. Z chwilą, gdy instytucja finansowa otrzyma informację o zgonie właściciela konta, powinna rachunek niezwłocznie zablokować.

Niestety często jest tak, że spadkobierca nie wie, w którym banku zmarły posiadał rachunek. W takiej sytuacji nie pozostaje nic innego, jak przejrzenie wszelkich dokumentów oraz korespondencji zmarłego, skontaktowanie się z rodziną oraz innymi bliskimi osobami, które mogą pomóc w ustaleniu takich informacji. Inną możliwością jest także wizyta w oddziałach różnych banków wraz ze stosownymi dokumentami poświadczającymi prawo do środków na koncie zmarłego. Jeśli mimo to żaden bank nie pomoże w kwestii ustalenia, czy zmarły posiadał w nim konto, pozostaje skorzystanie z pomocy kancelarii adwokackiej.

Konto samodzielne

Należy jednak pamiętać, iż bank obowiązuje tajemnica bankowa, co oznacza, iż nie jest uprawniony do podawania informacji o istnieniu oraz stanie konta osoby zmarłej żadnej osobie, która nie przedstawiła dokumentów poświadczających o posiadaniu przez nią praw do zgromadzonych na rachunku środków. Dokumentem takim może być postanowienie sądu o nabyciu spadku bądź sporządzony notarialnie akt dziedziczenia spadku.

Środki z konta wypłacane są spadkobiercom w takiej proporcji, w jakiej ustawowo przysługuje im dział spadku. Często dochodzi do sytuacji, gdy spadkobierca posiada jedynie postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku czy poświadczenie dziedziczenia, a nie dysponuje postanowieniem o dziale spadku. W takiej sytuacji bank może odmówić wypłaty środków z konta. Wspólne oświadczenie spadkobierców w tym zakresie może załatwić jednak sprawę.

Istotnym jest fakt, iż jeśli zmarły, jako wyłączny posiadacz rachunku, pozostawał w małżeńskiej wspólności majątkowej, to współmałżonek ma prawo do połowy majątku zgromadzonego na koncie zmarłego stanowiącej część majątku wspólnego. Z kolei druga połowa środków wchodzi w skład masy spadkowej.

Rachunek wspólny

Zgodnie z prawem bankowym istnieje możliwość otwierania rachunku wspólnego, co oznacza, iż każdy z jego posiadaczy ma prawo do samodzielnego dysponowania zgromadzonymi środkami, o ile umowa tego rachunku nie stanowiła inaczej.

W umowie może się również znaleźć zapis o tym, iż:

  • po śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku umowa ta zostanie automatycznie rozwiązana, natomiast zgromadzone na rachunku środki zostaną w całości przekazane żyjącemu współposiadaczowi,
  • po śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku zostanie on przekształcony w rachunek indywidualny,
  • po śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku miejsce zmarłego zajmie inna osoba jako nowy współposiadacz rachunku.

Ważne jest natomiast, iż spadkobiercy zmarłego mają prawo dochodzenia swoich praw od żyjącego współposiadacza rachunku, natomiast nie mają takiego prawa w stosunku do banku związanego umową rachunku bankowego

Warto również wiedzieć, iż po śmierci jednego ze współposiadaczy rachunku bank nie ma prawa do zablokowania rachunku.

Dyspozycja wkładem

Posiadacz rachunku bankowego ma możliwość wydania dyspozycji dotyczącej swojego konta po jego śmierci. Kwestię tę reguluje art. 56 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe ( Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 z pózn. zm.), na podstawie którego posiadacz rachunku może wskazać osobę lub kilka osób, które po jego śmierci są uprawnione do wypłaty zgromadzonych na koncie środków. Osobami, wobec których może zostać wydana taka dyspozycja, mogą być jedynie współmałżonkowie, wstępni (rodzice, dziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki), rodzeństwo. Dyspozycja powinna zawierać imiona, nazwiska oraz numer PESEL, stopień pokrewieństwa oraz kwotę przypadającą na każdą ze wskazanych osób. Jeśli w dyspozycji zostanie uwzględniona osoba nieznajdująca się w niniejszym kręgu, wówczas zapis ten zostanie uznany za nieważny, a środki z konta wejdą w skład masy spadkowej.

Istnienie ważnej dyspozycji do rachunku bankowego zmarłego oznacza, iż środki zgromadzone na jego koncie nie stanowią składnika spadku i tym samym nie podlegają ustawowemu dziedziczeniu.

Należy pamiętać, iż wartość środków przekazanych za pomocą dyspozycji nie może być wyższa niż 65 000 zł, czyli dwudziestokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Pełnomocnictwo do rachunku a śmierć posiadacza konta

Warto również wiedzieć, iż zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, po śmierci posiadacza rachunku wszelkie pełnomocnictwa do konta udzielone innym osobom wygasają. Każda wypłata środków z konta przez pełnomocnika, który wie o śmierci właściciela, natomiast nie poinformował o tym fakcie banku, jest traktowana jako działanie bezprawne. W takiej sytuacji spadkobiercy mają prawo domagania się od pełnomocnika zwrotu pieniędzy. Natomiast bank może żądać od osoby, która bezprawnie podjęła środki, naprawienia szkody bądź zgłosić sprawę do prokuratury.

Zwrot kosztów pogrzebu przez bank

Zgodnie z art. 55 Ustawy Prawo Bankowe, bank ma obowiązek wypłacić z konta zmarłego kwotę, która została przeznaczona na zorganizowanie pogrzebu posiadacza rachunku. Kwota ta zostanie jednak wypłacona jedynie do wysokości salda na danym rachunku, nawet wówczas, gdy miał on uruchomioną usługę kredytu odnawialnego, nie może natomiast przekraczać kosztów organizacji pogrzeby w tradycyjny, przyjęty w danym środowisku sposób. Koszty, które bank jest zobowiązany zwrócić, dotyczą przede wszystkim takich kosztów jak: zakup trumny, miejsca pochówku, stroju dla zmarłego, postawienie nagrobka, przygotowanie zawiadomienie oraz zorganizowanie uroczystości pogrzebowej.

Należy przy tym wiedzieć, iż wypłata środków następuje na rzecz osoby, która przedstawiła bankowi rachunki za poniesione koszty pogrzebu bez względu na to, czy jest ona, uprawnia do spadku, czy nie.

Procedura wypłaty środków

Po przekazaniu przez spadkobierców aktu zgonu oraz dokumentów potwierdzających uprawnienia do spadku bank rozpoczyna procedurę rozliczenia środków zgodnie z poniższą kolejnością:

1) Rozliczane są koszty pogrzebu, pod warunkiem, iż osoba posiadająca stosowne rachunki i dowody poniesienia kosztów z tego tytułu zgłosiła się do banku.

2) Następuje rozliczenie z tytułu złożonej przez zmarłego dyspozycji wkładem na wypadek śmierci.

3) Wypłacane są środki na rzecz prawomocnych spadkobierców.

Warto wiedzieć, iż procedura rozliczenia środków z rachunku bankowego zmarłej osoby może trwać od 2 dni do 3 tygodni.

W sprawach spornych dotyczących rozliczenia środków z rachunku bankowego zmarłego warto zasięgnąć porady adwokackiej.

Czy ten post był przydatny?

Oceń:

Średnia ocena 4.2 / 5. Liczba głosów: 140

Może cię zainteresować także:

Autor: Adwokat Ewa Anczewska

Wspólnik Kancelarii Adwokackiej Anczewska i Puńko we Wrocławiu. Jako adwokat specjalizuje się w prawie cywilnym (ze szczególnym uwzględnieniem prawa ochrony konsumentów), prawie rodzinnym oraz karnym. Klienci cenią ja za szeroką wiedzę prawną, a także cierpliwość i zdecydowaną postawę podczas rozpraw sądowych.