Warunkowe umorzenie postępowania karnego

Warunkowe umorzenie postępowania karnego stanowi alternatywę dla dobrowolnego poddania się karze. Często bowiem jest tak, że osobie, której postawiono zarzut popełnienia przestępstwa, organ prowadzący postępowanie przygotowawcze, proponuje od razu „złoty środek”. Zazwyczaj przyjmuje on postać dobrowolnego poddania się karze i wydania wyroku bez przeprowadzenia rozprawy.

Jednak nie wszystko złoto co się świeci! Przepisy karne, oprócz dobrowolnego poddania się karze, przewidują jeszcze coś takiego, jak warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Czym jest warunkowe umorzenie postępowania karnego?

Warunkowe umorzenie postępowania polega na odstąpieniu od skazania i ukarania sprawcy uznanego za winnego przestępstwa. Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania zostały uregulowane w art. 66 kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem, Sąd może warunkowo umorzyć postępowania karne jeżeli:

• okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości,
• wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
• postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Kiedy można złożyć wniosek o warunkowe umorzenie?

Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania można złożyć już na etapie postępowania przygotowawczego. Jeżeli Prokurator uzna, że zostały spełnione przesłanki uzasadniające warunkowe umorzenie postępowania, to może, zamiast aktu oskarżenia skierować do Sądu taki wniosek o umorzenie (art. 336 k.p.k.).

Wniosek taki może zostać też złożony przez oskarżonego po rozpoczęciu przewodu sądowego. Jeżeli Sąd stwierdzi, że okoliczności przemawiają za warunkowym umorzeniem postępowania, to wyda taki właśnie wyrok (art. 414 k.p.k.).

Trzeba pamiętać, że orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania należy do wyłącznej kompetencji Sądu.
Sąd musi być przekonany, że dla sprawcy już samo zastosowanie tego środka probacyjnego stanowi wystarczającą dolegliwość.

Kiedy nie stosuje się warunkowego umorzenia?

Warunkowego umorzenia nie stosuje się jednak do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

Warunkowe umorzenie postępowania, a zaświadczenie o niekaralności

Bardzo ważne jest to, że w przypadku warunkowego umorzenia postępowania, sprawca przestępstwa nie zostaje wpisany do Krajowego Rejestru Karnego, jako osoba skazana. Znajduje się tam jedynie wpis co do osoby, wobec której umorzono warunkowo postępowanie. Może ona jednak uzyskać zaświadczenie o niekaralności.
Jakakolwiek wzmianka ulega wykreśleniu po upływie 6 miesięcy, od zakończenia okresu próby.

Należy pamiętać, że w okresie próby, Sąd może nałożyć lub też obligatoryjnie nakłada na oskarżonego określone obowiązki. O tym jednak, w osobnym artykule.