Alimenty, zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. mają za zadanie zapewnić dziecku bieżące środki utrzymania do czasu, aż nie będzie w stanie utrzymać się samodzielnie. Alimenty, jako środki przeznaczane na bieżące potrzeby Sąd zatem zasądza na przyszłość, począwszy od dnia wskazanego w pozwie. Trzeba jednak pamiętać, że można domagać się alimentów wstecz, a także zwrotu kosztów utrzymania dziecka (roszczenie regresowe). Są to jednak dwa osobne żądania.
Powództwo o alimenty wsteczne
Wystąpienie z powództwem o alimenty wsteczne oznacza żądanie ich za okres przed wniesieniem pozwu. Jest to jednak możliwe wyłącznie, kiedy wystąpią określone sytuacje, a mianowicie gdy:
- istnieją jeszcze niezaspokojone potrzeby dziecka lub
- gdy jeden z rodziców był zmuszony zaciągnąć zobowiązanie, celem zaspokojenia uzasadnionych potrzeb dziecka nie zostało ono spłacone do chwili wytoczenia powództwa. Do takich sytuacji dochodzi, kiedy istnieje potrzeba np. opłacenia leczenia lub rehabilitacji, zapłat zaległego czynszu najmu, opłacenie internatu, niespłacone kolonie, niezapłacone zajęcia dodatkowe, czy opłaty za przedszkole lub świetlicę.
Żądanie alimentów „wstecz” ma zatem charakter wyjątkowy. I jeżeli rodzic, z którym dziecko mieszka pokrywał na bieżąco wszelkie niezbędne koszty związane z zaspokajaniem potrzeb dziecka to Sąd powództwo o zasądzenie alimentów wstecz oddali. Do tego należy pamiętać, że zaległych alimentów można żądać za okres 3 lat, ponieważ z takim terminem ulegają one przedawnieniu, o czym stanowi art. 137§1 k.r.o.
Co to jest roszczenie regresowe?
Zgodnie z art. 140 k.r.o. osoba, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe, lub połączone z nadmiernymi trudnościami, może żądać zwrotu od osoby, która powinna była te świadczenia spełnić.
Jako że oboje rodzice zobowiązani są do ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania dziecka, to roszczenie regresowe, przysługuje temu z rodziców, który samodzielnie utrzymywał dziecko, w zakresie kosztów i wydatków, które przewyższały jego obowiązek alimentacyjny. Zatem roszczeniem regresowym można nazwać roszczeniem o zwrot kosztów samodzielnego utrzymania dziecka za okres poprzedzający wniesienie pozwu.
Co musi zawierać pozew, by Sąd zasądził roszczenie regresowe?
W pozwie rodzic musi przede wszystkim wykazać wydatki, które były poniesione w celu zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb dziecka, o których mowa w art. 135§ 1 k.r.o.
Za usprawiedliwione potrzeby dziecka uważa się wszystkie wydatki niezbędne do zapewnienia mu należytej egzystencji, poprzez zakup żywności, ubrań, zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, podręczników szkolnych, a także wydatki ponoszone w celu umożliwienia prawidłowego rozwoju fizycznego i duchowego, do których zalicza się rozrywka, wyjazdy na wakacje, ferie, spędzanie wolnego czasu. Sąd jest zobowiązany zbadać, czy wskazane wydatki są faktycznie uzasadnione i powinien wziąć pod uwagę indywidualne cechy dziecka oraz jego możliwości.
Drugim bardzo ważnym elementem, wynikającym wprost z art. 135 k.r.o., który Sąd bierze pod uwagę, są możliwości zarobkowe i majątkowe obojga rodziców. To właśnie od tego elementu zależy wysokość orzeczonych należności.
Gdy jeden z rodziców podejmie decyzję o wystąpieniu z powództwem o zasądzenie określonej kwoty, to wówczas Sąd musi ocenić wartość świadczeń spełnionych na dziecko przez jednego z rodziców, podczas gdy drugi uchylał od obowiązku, a ponadto musi ocenić zakres usprawiedliwionych i podlegających zaspokojeniu potrzeb dziecka.
Jeżeli Sąd podczas toczącego się postępowania uzna, iż rodzic występujący z roszczeniem regresowym wydał więcej niż uzasadnione potrzeby to wówczas nie otrzyma zwrotu tych świadczeń.
Jakie są zatem różnice pomiędzy roszczeniem regresowym a alimentami wstecz ?
Niewątpliwie oba świadczenia są do siebie podobne, jeżeli chodzi o sposób ustalania przez Sąd ich wysokości. Oba żądania przedawniają się także z terminem 3-letnim. Różnica polega jednak na tym, że roszczenie regresowe, nie korzysta z dobrodziejstw przewidzianych dla świadczeń alimentacyjnych.
Roszczenie regresowe:
- to roszczenie typowo majątkowe (cywilne),
- nie jest zwolnione od kosztów sądowych i należy opłacić wpis sądowy,
- nie korzysta z uprzywilejowanych przepisów o egzekucji świadczeń alimentacyjnych,
- można zrzec się jego dochodzenia,
- jest dziedziczne i zbywalne,
- wierzytelność może być umorzona przez potrącenie,
- może być dochodzone za czas trwania procesu rozwodowego, o ile nie udzielono zabezpieczenia w postaci obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny przez czas trwania postępowania rozwodowego.
Potrzebujesz pomocy adwokata od alimentów? Skontaktuj się z nami.
