Odrzucenie spadku w imieniu dziecka -czyli czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem małoletniego dziecka.
Jesteś rodzicem lub opiekunem małoletniego i stajesz przed obowiązkiem podjęcia decyzji w ważniejszej sprawie, która dotyczy majątku małoletniego? Chcesz odrzucić spadek w imieniu dziecka, bo boisz się, że w skład spadku wchodzą same długi? Dowiedz się, jakie czynności należy podjąć, aby skutecznie odrzucić spadek w imieniu dziecka.
Ochrona osoby małoletniego oraz jego majątku
Musisz wiedzieć, że zgoda Sądu opiekuńczego wymagana jest dla wszystkich czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka. Jeżeli dokonasz takiej czynności prawnej bez zgody Sądu, to będzie ona nieważna. Pamiętaj, że w przypadku nienależytego zarządu majątkiem dziecka rodzice ponoszą również względem dziecka odpowiedzialność odszkodowawczą.
Zwykły zarząd majątkiem dziecka to czynności polegające na załatwianiu bieżących spraw związanych z majątkiem dziecka. Zwykły zarząd polega także na utrzymaniu tego majątku w stanie niepogorszonym.
Zgody Sądu opiekuńczego wymagają natomiast inne ważniejsze sprawy, które dotyczą małoletniego. Niewątpliwie, o tym, czy daną sprawę należy uznać za ważniejszą, decyduje jej znaczenie dla fizycznego i duchowego rozwoju małoletniego lub dla jego interesu majątkowego. Bez wątpienia są to sprawy mające doniosły wpływ na sytuację życiową małoletniego.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego
Jeżeli będący pod Twoją opieką małoletni, znajduje się w kręgu spadkobierców zmarłego, należy zwrócić szczególną uwagę na dwa przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
art.101 § 3 k.r.o. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko;
art.156 k.r.o. Opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku
Niewątpliwie, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku należy do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu oraz czynności ważniejszych.
W związku, z czym Sąd opiekuńczy udzieli zgody na odrzucenie spadku, jeżeli uzna, że odrzucenie spadku leży w interesie małoletniego. W praktyce oznacza to zwykle, iż musisz przede wszystkim wykazać, że długi spadkowe przekraczają wartość stanu czynnego spadku.
Istotne jest, aby wniosek do sądu opiekuńczego o udzielenie zgody na odrzucenie spadku złożyć przed upływem 6 miesięcy od powzięcia informacji o tytule powołania do spadku. Przede wszystkim dlatego, że z upływem tego terminu, dochodzi do przyjęcia spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Złożenie wniosku w sądzie opiekuńczym powoduje zawieszenie biegu terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku. Termin ten biegnie dalej od momentu uprawomocnienia się postanowienia sądu rodzinnego.
Godne uwagi jest stanowisko Sądu Najwyższego. W dniu 22 maja 2018 r., w sprawie o sygn. akt III CZP 102/17 podjął uchwałę w następującej treści:
- Złożenie przez rodziców w imieniu małoletniego dziecka oświadczenia o odrzuceniu spadku jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka.
- Termin przewidziany w art. 1015 § 1 k.c. nie może się skończyć przed prawomocnym zakończeniem postępowania o zezwolenie na złożenie przez małoletniego spadkobiercę oświadczenia o odrzuceniu spadku. Po prawomocnym zakończeniu tego postępowania oświadczenie małoletniego powinno być złożone niezwłocznie, chyba że termin ten jeszcze nie upłynął.
Jak prawidłowo złożyć do Sądu wniosek o zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka ?
Sądem właściwym dla złożenia wniosku, zgodnie z art. 569 k.p.c., jest wyłącznie Sąd Opiekuńczy miejsca zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć. Będzie to Sąd w miejscowości, w której ma miejsce zamieszkania małoletni. Pamiętaj, że chodzi o miejsce zamieszkania, a nie miejsce zameldowania.
Jako wnioskodawcę należy wskazać opiekuna małoletniego, który wniosek składa. Wniosek podlega opłacie sądowej. Zgodnie z art. 23 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłata wynosi 40 zł.
We wniosku należy podać dane małoletniego, dane rodziców lub opiekunów prawnych. Jeden z nich występuje jako wnioskodawca, drugi zaś jako uczestnik postępowania. Należy także wskazać informacje o zmarłym oraz samym spadku. Przede wszystkim wskaż przyczyny, dla których odrzucenie spadku leży w interesie małoletniego. Nie można zapominać o przedstawieniu dowodów na poparcie swoich twierdzeń.
Po uzyskaniu prawomocnego postanowienia sądu opiekuńczego o udzieleniu zgody na odrzucenie spadku należy odrzucenie spadku należy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka. Oświadczenie składa się przed notariuszem lub przed sądem.
