Jeżeli chcesz wszcząć sprawę sądową i skierować do Sądu pozew lub wniosek to co do zasady musisz liczyć się z koniecznością poniesienia opłaty sądowej. Wysokość opłaty dla konkretnej sprawy regulują przepisy Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Niestety opłaty sądowe nieustannie rosną. A to w konsekwencji sprawia, że prowadzenie sprawy w Sądzie staje się coraz droższe. Dlatego, jeżeli koszty prowadzenia sprawy są dla Ciebie zbyt wysokie, to złóż do Sądu wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Kiedy można złożyć wniosek o zwolnienie od opłat sądowych ?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Sąd nie podejmie żadnych czynności, jeżeli złożone do Sądu pismo nie zostało należycie opłacone. W związku z czym wniosek o zwolnienie od kosztów powinieneś zawrzeć w pierwszym piśmie procesowym kierowanym do Sądu. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby taki wniosek złożyć na późniejszym etapie postępowanie. Może się także okazać, że w sprawie konieczne będzie zasięgnięcia wiadomości specjalnych i Sąd powoła biegłego sądowego, celem sporządzenia opinii. W takiej sytuacji Sąd wezwie o uiszczenia zaliczki na sporządzenie takiej opinii. Często są to dosyć wysokie kwoty. A być może zajdzie konieczność zaskarżenia jakiegoś postanowienia wydanego w toku procesu.
Jak napisać wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych ?
Jako osoba fizyczna, możesz domagać się zwolnienia od kosztów sądowych, jeżeli złożysz oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Ważne jest, abyś we wniosku o zwolnienie od opłat opisał swoją sytuację finansową i rodzinną. Pamiętaj, że co do zasady Sąd rozpatrując wniosek, powinien brać pod uwagę tylko Twój stan majątkowy, a nie stan majątkowy współmałżonka. Niemniej jednak, Sąd Najwyższy zajął stanowisko zgodnie z którym, mąż ma obowiązek pomocy wobec żony także w zakresie prowadzenia przez nią procesów sądowych. Zniesienie wspólności ustawowej między małżonkami tego obowiązku nie niweczy (post. SN z 5.5.1967 r., I CZ 37/6).
Ważnym i obowiązkowym załącznikiem do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych jest oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie składa się według ustalonego wzoru na urzędowym formularzu. Formularz powinien być do pobrania na stronie Sądu oraz stronie Ministerstwa Sprawiedliwości
Co zrobić kiedy Sąd oddali wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych ?
Gdy Twój wniosek spełnia wszystkie wymogi formalne Sąd wyda postanowienie o zwolnieniu od kosztów sądowych. Możesz zostać zwolniony od opłat w całości albo w części. Jeżeli zostaniesz zwolniony od kosztów jedynie w części, to należy uiścić opłatę w pozostałym zakresie.
Jeżeli Sąd ma jakieś wątpliwości wezwie do uzupełnienia braków formalnych wniosku w terminie 7 dni. Terminu tego nie należy przekraczać. Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący lub referendarz sądowy zarządzi zwrot wniosku. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych można wnieść ponownie.
Sąd może również wydać postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych. Takie postanowienie powinno być wydane po wyjaśnieniu wszystkich okoliczności dotyczących sytuacji finansowej wnioskodawcy. Na odmowę zwolnienia od kosztów sądowych przez Sąd przysługuje zażalenie. Jeżeli odmowy udzielił referendarz sądowy, to na jego orzeczenie przysługuje skarga. Skargę rozpatruje Sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie. Środek zaskarżenia musisz złożyć w terminie 7 dni.
Istotne jest, że od zażalenia i skargi na orzeczenie referendarza sądowego na odmowę zwolnienia od kosztów sądowych nie uiszcza się opłaty.
