Zachowek – przedawnienie, czyli kiedy następuje i w jakich warunkach

Adwokat Wrocław 9 Porady prawne spadek 9 Zachowek – przedawnienie, czyli kiedy następuje i w jakich warunkach

Według polskich przepisów prawa przedawnienie roszczenia o zachowek następuje po 5 latach. Termin ten jednak nie jest stały. Bardzo ważną kwestią przedawnienia jest rozpoczęcie biegu wspomnianego terminu. Kiedy ma swój początek i czy biegnie nieprzerwanie?

Zachowek – czym jest i komu przysługuje? Spadkodawca może wykluczyć najbliższych z dziedziczenia. Uczynić to może przez np.: przekazanie swojego dorobku w testamencie osobie trzeciej. Mimo zapisu w testamencie rodzina ma jednak prawo do części spadku przez zachowek. Zachowek jest częścią należnego majątku rodzinie zmarłego. Może zostać wypłacony w formie pieniężnej lub następuje przez udział w spadku pozostawionym przez zmarłego. Prawo do zachowku mają żona, dzieci, wnuki, a nawet rodzice. Samo roszczenie zachowku wobec spadkobiercy z testamentu ma określony termin. Przedawnienie następuje po 5 latach np.: od ogłoszenia testamentu. Niestety, ale ogłoszenie testamentu nie zawsze jest jednoznaczne z poinformowaniem wszystkich zainteresowanych stron.

Zachowek – przedawnienie przy pozostawionym testamencie

Spadkodawca może zostawić po sobie testament i przekazać go spadkobiercy czy notariuszowi. Według kodeksu postępowania cywilnego ogłoszenie testamentu następuje przez sąd lub notariusza, gdy dostarczony zostanie dowód śmierci spadkodawcy np.: akt zgonu. Termin ogłoszenia testamentu jest bardzo ważny, gdyż rozpoczyna bieg przedawnienia. Po 5 latach od ogłoszenia testamentu wygasa roszczenie zachowku.

Problem polega na tym, że otwarcie i ogłoszenie testamentu nie powoduje konieczności zawiadomienia rodziny. Dopiero po ogłoszeniu notariusz lub sąd zawiadamiają bliskich w miarę swoich możliwości. W praktyce oznacza to, że rodzina może nie wiedzieć o otwarciu testamentu. Łatwo w ten sposób o utratę zachowku – przedawnienie.

Roszczenie o zachowek – kilka testamentów, a przedawnienie

Zmarły nie musi po sobie zostawić jednego testamentu. Za życia mógł pozostawić kilka testamentów, a w każdym inaczej rozporządzić majątkiem. W tej sytuacji sąd otwiera i odczytuje wszystkie testamenty, o których mu wiadomo. Może się zdarzyć, że w różnych terminach sąd otworzy i ogłosi kilka testamentów, a o tym, który z nich będzie skuteczny, zadecyduje dopiero w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku. Natomiast bieg przedawnienia zachowku rozpoczyna się od momentu otwarcia i ogłoszenia tego z testamentów, z którego treści uprawniony wyprowadza roszczenie o zachowek. Oznacza to, że uprawniony do zachowku czekając na zakończenie sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, musi się liczyć z biegnącym już terminem przedawnienia zachowku.

Zachowek – terminy bez pozostawionego testamentu

O zachowek mogą ubiegać się bliscy zmarłego, nawet wtedy, gdy nie zostawił on testamentu. Dzieje się tak, gdy spadkodawca przekazał w formie darowizny majątek jednemu ze spadkobierców lub osobie trzeciej. Przykładem może być przekazanie przez zmarłego ojca mieszkania i samochodu koleżance. Dzieci zmarłego mogą domagać się zachowku od darowizny. Jego wysokość wyniesie 1/2 lub 2/3 od należnej ustawowo części majątku. Jak obliczyć zachowek? Wyceniana jest wartość darowizny, a z niej następnie jest wydzielana ustawowa część przypadająca na dziecko. Od uzyskanej kwoty naliczany jest zachowek. Termin jego przedawnienia rozpoczyna bieg od otwarcia spadku, czyli chwili śmierci ojca. Warto wiedzieć, że przedawnienie roszczeń o zachowek przerywają np.:

  • zarzut nieważności testamentu,
  • pozew o zapłatę zachowku,
  • wniosek o stwierdzenie nabycia spadku.

Sprawy o zachowek nie są proste, ponieważ często wymagają przestrzegania ważnych terminów. Do tego należy uwzględnić pozostawienie testamentu lub jego brak. Bardzo ważne są również opinie biegłych, które pomogą ustalić realną wartość schedy czy darowizn. W takich sytuacjach nieoceniona staje się pomoc Adwokata lub Radcy Prawnego od spraw spadkowych. Pomoże on w powołaniu biegłego do wyceny majątku czy złożeniu dokumentu typu pozew o zachowek.

Czy ten post był przydatny?

Oceń:

Średnia ocena 4.3 / 5. Liczba głosów: 63

Może cię zainteresować także:

Autor: Radca Prawny Kamila Puńko

Wspólnik Kancelarii Radcowskiej Anczewska i Puńko we Wrocławiu. Jako radca prawny specjalizuje się w sprawach spadkowych, ochrony danych osobowych RODO oraz w prawie cywilnym (sprawy frankowe, polisolokaty, odszkodowania, upadłość konsumencka). Klienci cenią ja za pełne zaangażowanie w sprawę oraz szybkie i skuteczne działania.