Alimenty to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w razie potrzeby również wychowania. Obowiązek alimentacyjny najczęściej spełniany jest przez okresową zapłatę sprecyzowanej kwoty. Uprawnienie do żądania alimentów wynika z określonych przez prawo więzów. Obowiązek alimentacyjny obejmuje krewnych w linii prostej, czyli tzw. wstępnych-rodziców, dziadków oraz zstępnych, czyli dzieci, wnuki oraz rodzeństwo. Obowiązek alimentacyjny ciąży także na małżonkach. Z chwilą zaistnienia podstaw do alimentów, zobowiązany powinien przekazać je osobie uprawnionej. W przypadku sporu często jedynie Sąd może rozstrzygnąć sprawę. W tym celu należy wystąpić do Sądu z pozwem. Czasami pozew nieprawidłowo nazywany jest wnioskiem o alimenty.
Jak napisać pozew o alimenty?
Dobrze napisany pozew ma fundamentalne znaczenie dla sprawy. Powinien spełniać określone wymogi formalne. Podobnie jak każde pismo wszczynające postępowanie powinien zawierać:
- datę i miejscowość
- oznaczenie Sądu, do którego jest kierowany
- oznaczenie stron procesu oraz ich przedstawicieli ustawowych
- adresy stron procesu
- oznaczenie rodzaju pisma
- wskazanie wartości przedmiotu sporu
- żądanie pozwu
- uzasadnienie alimentów (pozwu)
- podpis
- odpis pozwu dla pozwanego
Sądem właściwym w sprawach o alimenty jest Sąd Rejonowy — Wydział Rodzinny i Nieletnich. Będzie to Sąd ustalony według miejsca zamieszkania uprawnionego. Możliwe jest też skierowanie pozwu o alimenty według miejsca zamieszkania pozwanego. Wybór sądu w sprawie o alimenty należy do powoda. W piśmie należy także oznaczyć strony procesu, czyli powoda i pozwanego. Trzeba podać: imię, nazwisko, adres, numer Pesel. W imieniu małoletniego działa jego przedstawiciel ustawowy.
W pozwie należy również podać wartość przedmiotu sporu. Jest to kwota odpowiadająca sumie alimentów za jeden rok, np. 12 razy 1.000 = 12.000zł.
Warto wiedzieć, że mylne oznaczenie pisma jako wniosek o alimenty nie spowoduje żadnych negatywnych skutków. Pismo otrzyma dalszy bieg. Kluczowe znaczenie ma uzasadnienie alimentów, a w zasadnie ich wysokości.
Jak napisać uzasadnienie pozwu o alimenty?
Nie można zapomnieć o uzasadnieniu pozwu o alimenty. W uzasadnieniu należy wyjaśnić powody skierowania sprawy do Sądu. Wskazać także trzeba stopień łączący strony więzów. W pozwie o alimenty na dzieci należy wyjaśnić, że drugi rodzić nie łoży na jego utrzymanie właściwym zakresie. W przypadku żądania alimentów np. od dziadków, konieczne jest wskazanie, dlaczego żąda się alimentów od dalszych krewnych.
Następnie zasadne jest wskazanie faktów, na których strona opiera swoje żądanie. Warto przedstawić wyliczenia mające na celu uzasadnienie alimentów i wysokości ponoszonych kosztów. W miarę możliwości nakreślić statut materialny pozwanego. Zasadne jest też przedstawienie dowodów na poparcie swoich twierdzeń.
Wysokość żądanych alimentów — uzasadnienie alimentów
Wysokość alimentów zależy od wielu czynników. Niemniej jednak zakres świadczenia alimentacyjnego określa przepis art.135 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Ustawodawca wskazuje zasadniczo dwie przesłanki:
- Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego
- Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego
W najprostszy sposób usprawiedliwione potrzeby można wykazać poprzez zestawienie kosztów utrzymania. Będą one zależne od wieku, stanu zdrowia, etapu rozwoju, predyspozycji, dotychczasowego trybu życia. Za nieusprawiedliwione wydatki można uznać takie, dzięki którym uprawniony chce zacząć podróżować, czy realizować nowe hobby. W przypadku dzieci usprawiedliwione wydatki powinny zapewnić im właściwy rozwój (fizyczny, psychiczny i duchowy).
Przez możliwości zarobkowe i majątkowe należy rozumieć comiesięczne dochody. Uwzględnia się także pozostały majątek, np. oszczędności, lokaty, nieruchomości. Z orzecznictwa sądowego jasno wynika, że możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej nie wynikają z faktyczne osiąganych zarobków i dochodów. Są to także hipotetyczny dochód, który osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych.
Zdaniem Sądu Najwyższego są podstawy do nie zasądzenia alimentów od osoby pozbawionej wolności, jeżeli nie pracuje w zakładzie karnym. Taka osoba jest pozbawiona wszelkich możliwości zarobkowych. Podobnie rzecz się ma wobec ojca dziecka, który odbywa zasadniczą służbę wojskową, jeżeli nie uzyskiwał on dochodów oraz nie miał majątku
Jakie dokumenty należy załączyć do pozwu o alimenty?
Pozew składa się do Sądu w dwóch egzemplarzach. Jedne dla Sądu, a drugi dla pozwanego. Pismo nie podlega opłacie sądowej. Do pozwu należy załączyć odpis aktu urodzenia dziecka lub małżeństwa. Mogą to być także inne akty stanu cywilnego, jeżeli żądanie alimentów kierowane jest np. wobec dziadków. W sprawie byłych małżonków będzie to odpis wyroku rozwodowego. Może to być także poprzedni wyrok alimentacyjny, jeżeli był taki wydany.
Następnie dobrze jest przedstawić dokumenty, z których wynikają potrzeby uprawnionego. W pierwszej kolejności chodzi o zaświadczenie o wysokości zarobków. W przypadku osoby bezrobotnej należy przedstawić zaświadczenie o statusie osoby bezrobotnej. Jeżeli pobiera się zasiłki lub świadczenia z ZUS, trzeba przedstawić decyzje. Dodatkowo należy załączyć, czyli rachunki i faktury za:
- opłaty związane z utrzymaniem mieszkania (np. za czynsz, energię, gaz, wodę itp.),
- za żywność, środki czystości, lekarstwa, odzież
- lekarstwa, wizyty i badania lekarski.
Pozwany w odpowiedzi na pozew, także powinien przedstawić dowody, o których mowa powyżej.
Podsumowując, bez znaczenia jest to czy pismo nazwiesz wniosek o alimenty, czy pozew. Istotne jest to, jak żądanie alimentów zostało uzasadnione. Uzasadnienie pozwu o alimenty na dziecko będzie się różniło od tego na małżonka. Warto zatem skorzystać z pomocy Adwokata lub Radcy Prawnego do spraw rodzinnych.
