[Aktualizacja 04.2024 r.]
Jazda pod wpływem alkoholu, a w zasadzie kierowanie pojazdem po spożyciu alkoholu wiąże się z odpowiedzialnością karną. Kara za jazdę po alkoholu jest uzależniona od wysokości stężenia alkoholu. Znaczenie ma także, czy prowadząc samochód po pijanemu, doszło do kolizji lub wypadku drogowego.
- Jazda pod wpływem alkoholu to stan nietrzeźwości i stan po spożyciu alkoholu.
- Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy wartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczająca tę wartość.
- Stan po spożyciu alkoholu zachodzi, gdy wartość stężenia alkoholu we krwi wynosi 0,2–0,5 promila. Kto w takim stanie kieruje, popełnia wykroczenie.
- Karę za jazdę w stanie nietrzeźwości określa art. 178a § 1 k.k. To pozbawienie wolności do lat 3. Dodatkowo zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 3 lat do 15 lat. Wpłata świadczenia od 5 000 zł do 60 000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Sąd może orzec także grzywnę lub karę ograniczenia wolności, na postawie art. 37a k.k.
- Jeśli kierowca po raz kolejny prowadzi pojazd w stanie nietrzeźwości, kara jest surowsza. Kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów (art. 42 § 3 k.k.). Wpłata na rzecz Funduszu min. 10 000 zł. Konfiskata samochodu. Przepis obowiązuje od 14 marca 2024 r.
- Karę za jazdę po użyciu alkoholu określa art. 87 k.w. To kara aresztu do 30 dni lub grzywny od 2 500 zł do 30 000 zł. Zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
- Jeśli kierowca w ciągu 2 lat po raz drugi zostanie zatrzymany za jazdę po użyciu alkoholu, zapłaci podwójną grzywnę. Czyli minimalnie 5000 zł.
- Sąd w przypadku szczególnych okoliczności może złagodzić wymiar kary za jazdę pod wpływem alkoholu. Sąd może także warunkowo umorzyć postępowanie. W przypadku wykroczenia Sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
- Adwokat sprawy karne – skuteczne wsparcie w sprawach karnych.
Co znajdziesz w artykule?
Stan nietrzeźwości a stan po spożyciu alkoholu
Dopuszczalny promil we krwi kierowcy to do 0,2 promila. Jeśli kierowca przekroczy tę normę, to wyróżnia się dwa typy jazdy po alkoholu:
- Stan nietrzeźwości w rozumieniu kodeksu karnego zachodzi, gdy:
– zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
– zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
- Stan po spożyciu alkoholu według kodeksu wykroczeń zachodzi, jeśli:
– stężenie alkoholu we krwi zawiera się między 0,2 i 0,5 promila
– bądź od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm wydychanego powietrza
Jakie czynniki wpływają na poziom stężenia alkoholu we krwi? Poziom stężenia alkoholu we krwi zależy m.in. od rodzaju i ilości spożytego, spożywania posiłków, tempa i czasu picia, zawartości wody w organizmie, metabolizmu, wieku, płci, masy ciała. Ta sama ilość spożytego alkoholu może doprowadzić do różnej zawartości alkoholu we krwi o różnych osób.
Jazda po alkoholu – jaka kara za jazdę w stanie nietrzeźwości?
Kary za jazdę po pijanemu orzekane są na podstawie art. 178a kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem „kto znajduje się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.
Bez znaczenia jest, jaką drogą poruszał się kierujący w stanie nietrzeźwości. Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 7 kwietnia 2004 r., sygn. akt II AKa 131/04 ’ Dla przestępstwa określonego w art. 178a § 1 KK nie jest znamienne prowadzenie pojazdu mechanicznego po drodze publicznej. Wystarczające jest prowadzenie go w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego w jakiejkolwiek strefie ruchu, to jest w ruchu lądowym, wodnym, lub powietrznym.”
Nie ma również znaczenia odległość, jaką pokonał sprawca, prowadząc pojazd mechaniczny w stanie nietrzeźwości.
Przestępstwo z art. 178a k.k. można popełnić jedynie przez odpowiednie działanie. Sprawca przestępstwa musi wykazać się pewną aktywnością i wprowadzić pojazd w ruch, poprzez nadanie mu prędkości i kierunku. Prowadzeniem pojazdu będzie również kierowanie pojazdem z wyłączonym silnikiem holowanym za pomocą linki holowniczej (wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z 12.9.2002 r., II AKa 361/02, wyrok Sądu Najwyższego z 18.3.2003 r., III KKN 390/01)
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego, przy ocenie popełnienia czyny z art. 178a kodeksu karnego, pod uwagę należy brać:
- Stopień zawartości alkoholu w organizmie pond ustawowe minimum
- Sposób prowadzenia samochodu i faktycznego zagrożenia dla ruchu
- Naruszenie innych zasad bezpieczeństwa w ruchu
- Miejsce poruszania się pojazdem i pory dnia
- Stan rozwoju umysłowego
- Doświadczenie w spożywaniu alkoholu
- Ogólny stan zdrowia i posiadane choroby
Warto pamiętać, że nie stanowi przestępstwa z art. 178a k.k. prowadzenie w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego pojazdu niemechanicznego – np. roweru.
Podsumowując, za jazdę w stanie nietrzeźwości Sąd może orzec:
- Karę ograniczenia wolności nie niższą od 4 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 150 stawek dziennych – art. 37a k.k.
- Karę pozbawienia wolności do lat 3.
- Zakaz prowadzenia pojazdów na min. 3 lata
- Wpłata świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej (od 5000 zł do 60 000 zł)
Jazda po alkoholu – jaka kara za recydywę
Jeśli kierowca zostaje skazany za jazdę w stanie nietrzeźwości po raz kolejny, kary są zdecydowanie wyższe. W przypadku recydywy takiego kierowcę, na podstawie art. 178a § 4 k.k. czeka:
- Kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
- Zakaz prowadzenia pojazdów dożywotnio, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami – art. 42 k.k.
- Wyższa wpłata na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej (minimum 10 000. zł).
- Przepadek pojazdu mechanicznego
Konfiskata samochodu – Przepadek pojazdu mechanicznego
Nietrzeźwy kierowca musi się liczyć jeszcze z dodatkowymi konsekwencjami. Od 14 marca 2024 roku obowiązuje przepis, który pozwala skonfiskować mu auto. Zgodnie z art. 44 b § 1 kodeksu karnego, wypadkach wskazanych w ustawie Sąd orzeka przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym. Przepadek pojazdu zgodnie z art. 44b §2 k.k. dotyczy pojazdu mechanicznego, który stanowi wyłączną własność sprawcy przestępstwa. Jeżeli samochód nie był własnością sprawcy, Sąd orzeknie przepadek równowartości pojazdu. A jeżeli nietrzeźwy kierujący prowadził samochód służbowy w pracy, zostanie ukarany nawiązką w wysokości nie nie niższej niż 5 000 zł.
Z kolei przepis art. 178a § 5 k.k. stanowi, że przepadek będzie orzekany między innymi wtedy, gdy:
- zawartość alkoholu w organizmie kierującego będzie równa lub przekroczy 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia
Co ważne, wykładnia art. 178 §5 k.k. prowadzi do przekonania, że Sąd orzeknie przepadek pojazdu lub jego równowartości (i to niezależnie od poziomu stanu nietrzeźwości) w przypadku osoby, która była uprzednio skazana za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości (z art. 178a §1 k.k.) i ponownie popełnia przestępstwo tj. wypełnia znamiona z art. 178a §4 k.k.
Warto również pamiętać, że Sąd może odstąpić od orzeczenia konfiskaty, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
- Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu
- Nieumyślne spowodowanie wypadku śmiertelnego art. 177 2 kk
Kara za jazdę w stanie po użyciu alkoholu
Odpowiedzialność za jazdę po użyciu alkoholu jest łagodniejsza. Zgodnie z art. 87 Kodeksu wykroczeń to:
- Kara aresztu – do 30 dni.
- Kara grzywny – nie mniej niż 2500 zł.
- Zatrzymanie prawa jazdy – od 6 miesięcy do 3 lat.
Trzeba wiedzieć, że jeżeli ustawa daje wybór między karą aresztu a inną karą, to areszt można orzec tylko wtedy, gdy:
- czyn popełniono umyślnie,
- za orzeczeniem kary aresztu przemawia waga czynu,
- lub okoliczności sprawy świadczą o demoralizacji sprawcy,
- albo sposób działania zasługuje na szczególnie potępienie.
Kodeks wykroczeń wprowadza także tzw. system podwójnego mandatu. Zgodnie z art 38 kodeksu wykroczeń „Kierującemu pojazdem mechanicznym ukaranemu za wykroczenie określone w art. 86 § 1a i 2, art. 86b § 1, art. 87 § 1, art. 92 § 2, art. 92a § 2, art. 92b, art. 94 § 1 albo art. 97a, który w ciągu dwóch lat od ostatniego prawomocnego ukarania popełnia to samo wykroczenie, wymierza się karę grzywny w wysokości nie niższej niż dwukrotność dolnej granicy ustawowego zagrożenia”.
Kierowanie pojazdem po alkoholu – złagodzenie kary
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a także odstąpić od wymierzenia kary. Jazda pod wpływem alkoholu może być oceniania bardzo różnie. W trakcie procesu ważne są wyjaśnienia oskarżonego kierowcy. Kluczowe bywają zeznania świadków. W aktach sprawy znajdują się także dokumenty, takie jak protokół badania trzeźwości.
Ważne są także okoliczności, w jakich kierowca prowadził pojazd. Od 1 października 2023 r. w kodeksie karnym istnieje wykaz okoliczności łagodzących (art. 53 § 2b k.k.). Na wymiar kary wpływa m.in na pewno postawa oskarżonego – czy prowadził samochód z ważnej przyczyny, czy podjął działania, żeby uniknąć wyrządzenia szkód, czy naprawił szkodę wynikłą z jazdy po pijanemu, czy składał wyjaśnienia, wyraził skruchę, przeprosił.
Dlatego, gdy dowody są niezbite, warto przyznać się do winy oraz wyrazić skruchę. Warto rozważyć dobrowolne poddanie się karze. W takim wypadku warto także skorzystać z pomocy Adwokata, który będzie pełnił funkcję obrońcy. Jego zadaniem jest wynegocjowanie z prokuratorem jak najkorzystniejszego wymiaru kary. Jeżeli prokurator wniosek zaakceptuje, to wystąpi do Sądu nie z aktem oskarżenia, a z wnioskiem o wydanie wyroku skazującego. Kierowca unika pełnego procesu sądowego i może walczyć o jak najniższą karę.
Znaczenie mają okoliczności popełniania samego czynu. Inaczej należy oceniać sytuację, gdy kierujący chciał przeparkować samochód na parkingu. Inaczej gdy wjeżdża samochodem do przejścia podziemnego w centrum miasta. Ważne jest, czy kierowca swoim zachowaniem stworzył realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu.
Warunkowe umorzenie postępowania
Kodeks karny daje możliwość warunkowego umorzenia postępowania. Taki wniosek można złożyć już na etapie postępowania przygotowawczego. Można to uczynić także przed sądem. Zgodnie z art. 66 kodeksu karnego sąd może warunkowo umorzyć postępowanie, jeżeli:
- wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
- okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości,
- sprawca nie był uprzednio karany za przestępstwo umyślne.
Ważne są okoliczności dotyczące sprawcy przestępstwa. Liczy się zatem jego dotychczasowy sposób życia. To, czy był osobą niekaraną. Czy pracuje lub się uczy? Czy ma rodzinę na utrzymaniu? Czy przyznał się do winy i złożył obszerne wyjaśnienia? Czy wyraził skruchę i przeprosił? Wszystko to musi dawać przekonanie, że będzie przestrzegał porządku prawnego i nie popełni nowego przestępstwa.
Korzyści przy warunkowym umorzeniu postępowania są ogromne. W świetle prawa jest się osobą niekaraną, a sąd może zastosować łagodniejsze środki karne – krótszy zakaz prowadzenia pojazdów oraz może odstąpić od świadczeń pieniężnych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym. Może też całkowicie odstąpić do wymierzenia środka karnego.
Jazda pod wpływem alkoholu – pomoc Adwokata
Dopuszczalne za kółkiem promile łatwo przekroczyć, a kary za jazdę pod wpływem alkoholu są dotkliwe. Warto zatem skorzystać z pomocy adwokata od spraw karnych. Być może uda się przedstawić okoliczności łagodzące w sprawie i uzyskać najniższy możliwy wymiar kary.
