Resocjalizacja – taki jest główny cel kary pozbawienia wolności. Dzięki tej karze skazany ma zrozumieć szkodliwość swojego czynu oraz potrzebę przestrzegania prawa, aby powstrzymać się w przyszłości od powrotu do przestępstwa. Jednak realizacja tych celów nie zawsze musi wiązać się z odsiadką w więzieniu. Sąd może zezwolić na zamianę kary pozbawienia wolności na SDE, czyli system dozoru elektronicznego.
- System dozoru elektronicznego (SDE) to zastępcza kara pozbawienia wolności polegająca na ograniczeniu wolności skazanego w jego miejscu zamieszkania za pomocą urządzeń elektronicznych.
- Dozór elektroniczny przysługuje osobom, których kara pozbawienia wolności nie przekracza do 1 roku i sześciu miesięcy.
- SDE nie obejmuje osób, które zostały skazane za recydywę w zw. z art. 64 § 2 Kodeksu karnego.
- SDE szczególnie często przyznaje się osobom skazanym za uporczywe niepłacenie alimentów.
- Zastępcza kara pozbawienia wolności orzekana jest na wniosek skazanego. Wniosek należy złożyć do sądu penitencjarnego.
- Skazany może się ubiegać się o SDE po orzeczeniu kary pozbawienia wolności i w trakcie odbywania kary w więzieniu.
System dozoru elektronicznego – co to jest
Dozór elektroniczny to zastępcza kara pozbawienia wolności. Zgodnie z art. 43a i następne Kodeksu karnego wykonawczego sąd może zdecydować, aby wolność skazanego była ograniczona za pomocą urządzeń technicznych.
Skazany odbywa więc karę poza więzieniem, jednak miejsce jego pobytu jest pod ścisłą kontrolą sądu i kuratora. Skazany nosi specjalny nadajnik (bransoletę), a w miejscu jego pobytu instalowany jest urządzenie monitorujące.
Jeśli skazany naruszy ustalony przez sąd harmonogram, system dozoru elektronicznego natychmiast powiadomi sędziego i kuratora zawodowego. Sąd w tej sytuacji może uchylić zezwolenie na dozór elektroniczny i nakazać odbycie reszty kary w zakładzie karnym.
Dozór elektroniczny – korzyści dla skazanego
Dozór elektroniczny umożliwia skazanemu odbycie kary w znanym sobie środowisku – we własnym domu, wśród rodziny. SDE nie oznacza, że życie skazanego drastycznie się zmienia. Sąd może zezwolić, aby skazany przebywał poza miejscem odbywania kary przez maksymalnie 12 godzin dziennie. Osoba objęta SDE więc może podjąć pracę zawodową, uczyć się lub realizować inne ważne dla siebie aktywności (np. uczestniczyć w praktykach religijnych czy uprawiać sport).
Komu przysługuje dozór elektroniczny?
Aby sąd zezwolił na dozór elektroniczny, muszą być spełnione pewne warunki:
- Orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy.
- SDE jest karą wystarczającą, aby zrealizować cele wychowawcze kary i zapobiec ponownemu popełnieniu przestępstwa.
- Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu.
- Osoby pełnoletnie zamieszkujące wraz ze skazanym wyraziły zgodę.
- Warunki mieszkaniowe skazanego umożliwiają technicznie instalację SDE.
Kto nie uzyska zezwolenia na SDE
Powyższe warunki mogą jednak nie wystarczyć, aby sąd zezwolił na zamianę kary pozbawienia wolności na dozór elektroniczny. Nie uzyskają jej recydywiści skazani w zw. z art. 64 § 2 Kodeksu karnego. Dozór elektroniczny nie obejmuje także osób, wobec których orzeczono:
- karę aresztu,
- zastępczą karę aresztu za wykroczenie,
- karę porządkową lub środek przymusu skutkujący pozbawieniem wolności,
- karę aresztu wojskowego.
Dozór elektroniczny za alimenty
Zastosowanie SDE jest szczególnie zasadne w przypadku uporczywego niepłacenia alimentów. Od 2017 r. art. 209 Kodeksu karnego stanowi, że za uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego co najmniej przez trzy miesiące grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo do roku pozbawienia wolności.
Dozór elektroniczny za alimenty umożliwia skazanemu uzyskiwać środki finansowe i opłacać regularnie alimenty. Dzięki SDE można także kontrolować, czy skazany nie pracuje „na czarno” i w ten sposób unika płacenia alimentów.
Gdzie złożyć wniosek o dozór elektroniczny?
Zastępcza kara pozbawienia wolności orzekana jest tylko na wniosek skazanego. Trzeba go złożyć do sądu penitencjarnego.
Wniosek o zamianę kary pozbawienia wolności na dozór elektroniczny może także złożyć obrońca, prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego.
Kiedy złożyć wniosek o dozór elektroniczny?
Posiedzenie o dozór elektroniczny odbywa się na etapie postępowania wykonawczego. Skazany może się ubiegać się o objęcie go SDE zarówno do razu po orzeczeniu kary pozbawienia wolności, jak i w trakcie odbywania kary w więzieniu.
Jeśli sąd penitencjarny odmówi udzielenia zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, skazany może do 7 dni złożyć zażalenie, a po upływie 3 miesięcy ponownie złożyć wniosek.
Co powinien zawierać wniosek o SDE?
Oto informacje, jakie powinny znaleźć się we wniosku o dozór elektroniczny:
- Informacje związane z zasądzonym wyrokiem (wysokość kary, data wydania wyroku, sygnatura akt).
- Informacje związane z odbywaniem wyroku (czy już się rozpoczął, w jakim zakładzie karnym).
- Adres, pod jakim odbywać się ma dozór elektroniczny.
- Uzasadnienie wniosku.
Do wniosku należy także dołączyć zgodę osób pełnoletnich, które będę mieszkać wraz ze skazanym podczas dozoru elektronicznego.
Jakie są koszty dozoru elektronicznego?
Wniosek o dozór elektroniczny nie wiąże się dla skazanego z żadnymi kosztami. Złożenie wniosku jest bezpłatne. Także sama realizacja dozoru elektronicznego jest dla skazanego darmowa. Wynagrodzenie Adwokata za pomoc prawną w uzyskaniu SDE jest ustalana indywidualnie z Klientem.
Dozór elektroniczny – uzyskaj zgodę z naszą kancelarią
Jeśli zamierzasz ubiegać się o zamianę kary pozbawienia wolności na dozór elektroniczny, skorzystaj z doradztwa adwokatów specjalizujących się w prawie karnym. Skontaktuj się z nami, a pomożemy przygotować i uzasadnić wniosek o objęcie SDE.
